Ankara’nın yolları taştan, olsaydı hiç eskimez, iki de bir sökülüp yapılmaz, milletten asfalt parası alınmazdı. Kanuni adı Yol Harcamalarına Katılma olan bu konuyu iki yıl önce yazmış, ilgili maddenin Anayasaya aykırı olduğunu, yol harcamalarına katılma payı öde diye tebligat alan vatandaşın Anayasaya aykırılık iddiasıyla dava açmasının iyi olacağını, belirtmiştim[i]. Dediğimi yapmak kendime nasip oldu, açtım davamı bekliyorum.
Geçen hafta Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi bir karar almış, demiş ki:
“...bu yılbaşından itibaren dökümü gerçekleştirilen ve gerçekleştirilecek asfaltlardan ‘Asfalt katılım bedeli’ alınmayacak, …bugüne kadar dökümü gerçekleştirilen veya vatandaşlara tebliğ edilen asfalt paraları ertelenecek ve faiz alınmayacak…”
Of of asfalt dökülmese de kararın neresinden tutsan dökülüyor. Ya bu konuyu basına değerlendiren hukukçulara ne demeli? “…geçmişe yönelik ödemelerden de meclis kararıyla vazgeçilebilir…”, “…asfalt parasının alınmaması için …partisi grubu olarak Ankara Büyükşehir Belediyesine önerge vereceğiz…” [ii]. Olur yapın kardeşim, dökün bilginizi.
Konu kısaca şudur: 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunun 86. Maddesi 2012 yılında 6360 sayılı Kanun ile değiştirildi ve maddenin 1. fıkra son cümlesi “… Yol harcamalarına katılım payı alınır’’ iken, değişiklik ile “…meclis kararı ile yol harcamalarına katılma payı alınabilir’’ oldu. Yani belediye meclisi isterse, paraya çok ihtiyacı varsa vatandaştan bu payı alma kararı verecek. İşte bu değişiklikten sonra Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vatandaşa “öde” diye tebligat gönderdi, ama karar falan almadı (şimdi de almadığı kararı vatandaş lehine alıyormuş gibi yapıp-neyse konumuz bu değil).
Değişiklik yapan 6360 sayılı Kanun’da bir geçici madde vardı:
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yolların inşa, tamir ve genişletilmesi nedeniyle 2464 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca tarh edilmemiş harcamalara katılma payları belediye meclisi kararıyla alınmayabilir.”
Ana Muhalefet Partisi bu geçici maddenin iptalini istedi, ama aslının iptalini atladı. Anayasa Mahkemesi (AYM) geçici maddeyi iptal etti[iii] ve iptal kararında asıl maddenin iptalinin istenmediği vurgusunu yaptı. “Kanun’un dava konusu edilmeyen. ..”ifadesiyle başlayan karar özetle şöyleydi:
“..harcamalara katılma payı, Anayasa’nın 73. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında resim benzeri bir mali yükümlülük olup vergi ve harçlarda olduğu gibi zor unsuruna dayanan bir kamu geliri niteliğinde olduğundan, anılan Anayasa kuralı uyarınca kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilkelerinden biri “belirlilik ilkesi“dir. Bu ilkeye göre, yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olması, ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesi gerekir. Dava konusu kuralla, belediye gelirleri arasında yer alan yol harcamaları katılma payının alınıp alınmaması hususunda belediye meclislerine geniş bir takdir yetkisi verilmektedir. Kuralda, belediye meclislerinin takdir yetkilerini hangi ölçütler çerçevesinde kullanacağına ilişkin bir belirlemede bulunulmamıştır. Dolayısıyla, harcamalara katılma payının alınıp alınmayacağı hususunun ilgili kişilerce önceden bilinebilir ve öngörülebilir olduğu söylenemez. Bu durumda belediye meclislerine keyfi yorum ve uygulamalarda bulunma yetkisini veren kuralın hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu açıktır.”
AYM kararında konu gayetle açık ve de seçik: Harcamalara katılma payının alınıp alınmayacağı konusundaki yetki Belediye meclislerine bırakılamaz.
Bu saatten sonra iki yol var; mahkemelerin maddenin iptali için konuyu itirazen AYM’ye götürmesi ve Meclisin maddeyi değiştirmek için hızlıca çalışması
Gerisi boş iş…
——————————
[i] http://www.yayed.org/id343-incelemeler/yol-harcamalarina-katilma-payi.php
[ii] Tüm basın-yayın organları
[iii] AYM 12/09/2013 tarih E.2013/19 K.2013/100 sayılı kararı
(19 Ocak 2015)
