Savunma Hareketinde yer alan avukatlardan Av. Doğan Erkan’ın yazmış olduğu; “OHAL KHK REJİMİNİN ELEŞTİRİSİ ve KHK MÜEYYİDELERİNE KARŞI İZLENEBİLECEK HUKUKİ YOLLAR” kitabı çıktı.
Kitabın ÖNSÖZÜ şu şekilde;
Yazarın, Olağanüstü Hal KHK’ları rejiminin hukuksal eleştirisi ve uygulaması gündemine ilişkin, sürecin gelişmelerini karşılamak üzere hazırladığı beş adet makalesi mevcuttur.
Makalelerinin tamamı Odatv’de yayımlanmıştır.
Yazar, KHK ile kamu görevinden ihraç uygulamasının hukuksal kategori tariflemesini yapmaya çalışarak ve gelişmelere göre (Danıştay kararı, AİHM kararı, Anayasa Mahkemesi kararı, başvuru komisyonu düzenlemesi vb.) yeni durumları hem olanak hem eleştiri minvalinde ele almıştır.
Böylece güncel durum ve başvurulacak hukuksal yollar konusunda hem hukuk uygulamacılarının, hem de mağdurların bilgisi olması amaçlanmıştır.
Yazar, Birleşik Kamu İşgörenleri Sendikaları Konfederasyonu vekili olduğundan konu meslek alanındadır.
Ama daha öncesinde, aynı zamanda kurucusu olduğu Ankara Barosu Toplumsal Olaylara ve Davalara Müdahil Avukatlar Kurulu Başkanlığı görevi yapmıştır. (2015 yılındaki bu görevini 7 ay sürdürdükten sonra istifa etmiştir.)
Bu nedenle, ve tarihsel bir tesadüfle, Doğu ve Güneydoğudaki sokağa çıkma yasakları sebebiyle Olağanüstü Hal (OHAL)’den önce OHAL çalışmıştır. OHAL çalışmaları ve kamu görevlisinin ihracı alanına dair çalışmalarının çakışmasıyla bu makaleler doğmuştur.
Yazarın amacı, OHAL kalktığında, OHAL’e dair bir tarihsel/hukuksal/toplumsal bellek kalmasına katkı sunmak üzere bu makalelerin toplanmasıdır.
Beş adet makalenin ardından, sürece dair Anayasa Mahkemesinin kararının eleştirisi, bir idari yol olarak ihdas edilen ve AYM’nin de tüketilecek yol olarak öngördüğü Başvuru Komisyonu duyurusu ve buna dair Ek Notu ve iki ek kaynak vardır. Şöyle ki:
1- Kitap hazırlanırken 12/07/2017 tarihli ve 30122 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “685 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname gereğince kurulan Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yapılacak başvurulara ve Komisyonun çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar”a dair Not: OHAL KHK rejiminin pratik sonucu – ve çaresiz olarak – bu komisyona başvurmak zorunluluğuna gelip dayanmıştır. Bu nedenle konu hakkında bilgi verilmesi kitabın konusunun “fikr-i takip”i bakımından gereklidir.
2- AİHM’in OHAL tematik notu: AİHM’in OHAL hakkında değerlendirmelerini içeren ve örnek kararları da barındıran zengin ve yararlı bir metindir. EK-1’de kitaba eklenmiştir.
3- Türkiye’deki OHAL üzerine ihdas edilen Venedik Komisyonu raporu[1]: Türkiye OHAL KHK hukuksal eleştirisine ve “olması gereken hukuk”a dair çok geniş bir perspektif sunmaktadır. Rapora bu kitapta EK-2 olarak yer verilmiştir.
Her iki metnin de basılısı yoktur, kaynak niteliğindeki bu iki metnin basılı olmaması eksikliği de böylece giderilmiş olmaktadır.
Yazarın OHAL KHK’larına dair başkaca yazı ve notları da mevcuttur. Bu KHK’lar tüm hukuksal kategori ve normlara “müdahale” niteliği taşıdığından, her biri ayrı hukuk disiplini incelemesi olup, bir kategori sınırlaması yaratmak zorunluluğuyla bu kitabın konusu dışında bırakılmıştır.
Kitabın konusu özetle, OHAL KHK’ları rejimiyle “Sivil Ölüm”lerin[2] anlatılması, bunun hukuksal çerçevelenmesi ve hukuksal çözüm arayışlarıdır…
“Hukuki sorunlarla ilgili pek çok tartışma, açık bir şekilde, normatif ifadelerin temellendirilmesinden çok, olguların tespitini içerir. Bu sadece hukuk tarihi, hukuk sosyolojisi ve hukuk teorisi tartışmalarında değil, geçerli hukukun tasvir edilmesi ve müstakbel yargısal davranışın tahmininde de böyledir. Burası, bu faaliyetlerin pratik sorunlara girilmeksizin mümkün olup olmadığını ve ne ölçüde mümkün olduğunu tartışmanın yeri değil. Bu faaliyetlerden ayrı olarak tek önemli nokta, pratik sorunları çözmeye yönelmiş bir hukuki muhakemenin var olduğudur. Bu hukuki muhakeme hem hukuk pratiğinde hem de hukuk bilimi alanında merkezi bir role sahiptir.” (Alexy, A Theory of Legal Argumentation, s.213, akt. Ertuğrul UZUN, Hukuk Metodolojisinin Sorunları, s. 143, Nora Kitap, İstanbul, 2016) [3]
—————————–
[1] Venedik komisyonu (Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu), Avrupa Konseyi bünyesindeki en önemli komisyon sayılabilir. Adı geçen rapor, 9-10 Aralık 2016 yılında 109. Genel Kurul toplantısında kabul etmiştir.
[2] Kerem ALTIPARMAK, m.bianet.org/bianet/siyaset/178496-ohal-khk-leri-sivil-olum-mu-demek
[3] Ertuğrul UZUN’un Alexy’den bu alıntısı, bu kitabın argümantasyon çerçevesini ve pratik hukuk yolu arayışını da tarif eder niteliktedir.
—————————–
