Profesör Dr. Yaman Akdeniz, Twitter ve Youtube bugün (6 Nisan 2015) getirilen engelleme ile Anayasa Mahkemesi’nin hiçe sayıldığını söyledi. Yüksek Mahkeme’nin “hak ihlali” olarak gördüğü Twitter ve Youtube yasaklarını kaldıran “iki sağlam” kararı olduğunu hatırlatan Akdeniz, “Türkiye bu kararla 3 değil 5 adım geriye götürülüyor” eleştirisinde bulundu. Bu tür yasakların seçime doğru artabileceğine dikkat çeken Akdeniz, sosyal medyaya yönelik engelleme süreçlerinin nasıl işlediğini de anlattı. Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ise 9. madde üzerinden kapatmanın doğru olmadığını belirterek, bu tarz kapatmalarda 8. maddedeki “suçlar” kapsamında kararların alınması gerektiğini söyledi.
Türkiye bir kez daha sosyal medyaya getirilen engelleme kararı ile gündeme oturdu. Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınma görüntüsü gerekçe gösterilerek, İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi Hakimi Bekir Altun tarafından Twitter, Youtube ve Facebook’a yasak getirildi. Aslında geçen cuma günü Hakim Bekir Altun tarafından URL bazında verilen kararlar tam olarak uygulanmadığı gerekçesiyle bugün Twitter, Youtube, Facebook’a erişim engellendi.
Radikal’den Ümit Buget’in sosyal medyaya yönelik engelleme kararlarının işleyiş sürecini ve ne anlama geldiğini Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Bilişim Uzmanı Profesör Yaman Akdeniz’e sordu. İşte o sorular ve yanıtları:
‘Türkiye 3 Değil 5 Adım Geriye Gitti’
– Anayasa Mahkemesi’nin yakın zamanda Twitter ve Youtube erişim yasaklarını ‘hak ihlali’ gerekçesiyle iptal etmesine rağmen yeniden sosyal medyaya getirilen yasağı nasıl değerlendiriyorsunuz?
-Anayasa Mahkemesi sanki daha önce aksi yönde karar almamış gibi Twitter ve Youtube getirilen erişim engellemesiyle Türkiye 3 değil 5 adım geriye götürülüyor. Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin çok sağlam iki kararı varken, erişimi engelleme kararlarının bu kadar hafife alınmaması gerekiyordu. Yeniden ciddi bir sosyal medya yasağı ile karşı karşıyayız.
‘166 Adrese Yasak Kararı Alınmış, Ayrıca…’
– Sadece linkler yerine genel bir yasaklama ve erişimi engelleme uygulaması hukuka ne kadar uygun?
1. Sulh Ceza Hakimi’nin kararında 166 tane adrese yasak var. Ayrıca, benzer mahiyetteki içeriklerin bulunduğu platform ve sitelere erişimin engellenmesi teknik olarak mümkün değilse, tamamının engellenmesi kararı alınmış. Bu yasak kararları, servis sağlayıcıları yönelik bir baskı aynı zamanda. Ayrcıa, Twitter ve Youtube gibi platformlara, “Bizim istediğimizi yapmazsan Türkiye’de seni engelleriz” mesajı veriliyor. Bu tür engellemelerin seçime doğru daha da artması beklenebilir. Elektriklerin kesilmesi, internette erişimin engellemesi gibi uygulamalar bir prova ve gözdağı mı sorusunu akıllara getiriyor.
‘Yasak 4 Saat İçinde Uygulanmak Zorunda’
– Servis sağlayıcılar üzerinden engelleme süreci nasıl işliyor?
5651 Sayılı Kanun uyarınca Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne (ESB) karar tebliğ ediliyor. Böylece karar tüm internet servis sağlayıcılara tebliği edilmiş sayılıyor. Servis sağlayıcıların da 4 saat içinde bu kararı uygulaması gerekiyor.
VPN Türü Uygulamalar
– Erişim engelini aşmak için VPN türü uygulamalar üzerinden sosyal medyaya girmek suç teşkil eder mi?
Twitter, Youtube vb. sitelere girmek yasak değil. Dolayısıyla bu tür uygulamalar üzerinden sosyal medayaya girmek de hukuka aykırı değildir.
“Olmayan Hükme Dayanarak Karar Veriliyor”
Konuyla ilişkin Radikal’le değerlendirme yapan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ise 9. maddeden verilen cezanın kişilik haklarının ihlaliyle ilgili olduğun, başvurunun da kişisel olması gerektiğini vurgulayarak, burada böyle bir imkânın bulunmadığını anlattı. Bu tarz kapatmalarda 8. maddedeki ‘suçlar’ kapsamında kararların alınması gerektiğini söyleyen Altıparmak, durumun ilgili maddedeki katalog suçların içine girmediği için her cezanın 9. madde üzerinden verildiğini ifade etti ve ekledi: “9. madde kişilik haklarına saldırı üzerinden karar veriliyorsa Sulh Ceza Hakimi boşanma davasında da boşanma kararı verebilir. Biz ondan sonra boşanma olmadığını mı ispatlamaya çalışacağız. Olmayan bir kanun hükmüne dayanarak karar veriliyor.”
Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınması görüntülerinin yer aldığı Twitter ile YouTube’a erişimin, mahkeme kararı doğrultusunda engellenmesi üzerine, şirketlerin sorunu ortadan kaldırmak için çalıştığını açıklanmıştı. Twitter dışında Facebook ve YouTube’tan yasak sonrası yapılan ilk açıklamada da sorunun çözülmeye çalışıldığı ve mahkeme kararına uyarak ilgili içerikleri kaldırmak istedikleri belirtilmişti. İlerleyen saatlerde Twitter’a erişiminin saat 20.20 civarında yeniden sağlandığı bildirildi.
